Nobel Ödülleri, İsveçli ünlü bir kimyager olan Alfred Nobel’ in insanlığa hizmet edenleri teşvik etmek üzere kendisinin vasiyetiyle kurulan Vakfın verdiği ödüllerdir.

21 Ekim 1833’de Stockholm şehrinde doğan Alfred Nobel, 1867 yılında dinamiti bulmuş ve bu yüzden büyük bir servet kazanmıştır. Ormanda bulunan kesilmiş eski ağaç kütüklerinin köklerini parçalamakta ve yol açma işlerinde kullanmak için bulduğu dinamiti insanların birbirlerini öldürmek için kullandıklarını görünce çok üzülmüştür ve bu üzüntüsü, insanlığa hizmet edenleri teşvik etmek üzere bir vakıf kurmasının esas sebebidir.

Nobel Vakfı, Nobel’ in 27 Kasım 1895 tarihli vasiyetnamesi ile kurulmuştur. Böylece Nobel, ölümünden sonra 31 milyon İsveç kuronluk servetinin her yıl getireceği faizin fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış alanlarında önceki yıl içinde insanlığa en büyük hizmet yapmış olanlar arasında bölünmesini şartını koşmuştur. Ödüller her yıl Nobel’ in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü dağıtılır. İlk Ödül 1901 yılında verilmiştir. İlk Fizik ödülünü kazanan ise Röntgendir. Madam Curle de iki kere Nobel ödülünü kazanmıştır, biri 1903 de kocasıyla beraber fizik, ikincisi de kimya ödülüdür. Einstein da 1921 fizik ödülünü kazanmıştır.

Temel bilimlere ait ödüller farklı komitelerce seçilir.

Nobel Fizik – Kimya – Ekonomi Ödülü ►İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ► Karolinska Enstitüsü

Nobel Edebiyat Ödülü ► Norveç Nobel Komitesi

Nobel Barış Ödülü ► Norveç Parlamentosu tarafından İsveç Akademisi’ nden seçilen beş kişilik kurul

Komiteler tarafından ödüle hak kazanan kişi veya kurum, bir diploma ve bir madalya alır. Bunun yanında ödülün dağıtıldığı yıla göre değişiklik gösteren  bir miktar paranın da sahibi olur.

1901 yılından günümüze Nobel Ödülleri:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Nobel_%C3%96d%C3%BCl%C3%BC_sahipleri_listesi

Nobel Ödülü alan ilk Türk, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü ile Orhan Pamuk’ dur. 2015 yılında Nobel Kimya Ödülünü alarak bilimde ilk Nobel’ i kazanan Aziz Sancar olmuştur.

Kaynak :
http://www.nobelprize.org/
Bilim ve Teknik

Yazar Hakkında

admin