Yaklaşık M.Ö. 1 milyon- 15000 arası zaman dilimidir. Eski Taş Çağı adı verilen, bu dönem tarih öncesinin en uzun evresidir. İnsanın doğada ne bulduysa, onu toplayarak ve avlayarak hayatını sürdürdüğü bir dönemdir. Antropolog Morgan’a göre, bu çağ bir “Vahşet Çağıdır”.
Bu dönem; jeologların “son buzul dönem” olarak adlandırdıkları Pleistosen Çağ’ın sonlarında yaşanmıştır. Bu çağda, insanların alet yapmaya başlamasıyla birlikte, ilk kültürler görülmeye başlar. Kuşkusuz, ahşap ve benzeri şeylerden aletler yapılmıştır. Ancak günümüze kadar, sadece taştan yapılan aletler kalabilmiştir. Fakat bu aletler de, ilk yapıldıkları yerde kullanıldıkları gibi kalmamış, yerleri değişmiştir. Buzulların erimesiyle sürüklenmişler ve çoğu kırılmış bir şekilde ırmak, göl ve deniz yataklarına taşınmışlardır.
Paleolitik Çağ Aletleri
Alet yapımı ile ilgili ilk örnekler Afrika’da görülmüştür. Bu yüzden, ilk insanların buradan dünyaya yayılmış olduğu görüşü öne çıkmıştır. Çoğunlukla uzmanlar; en erken taş alet endüstrisinin, Doğu Afrika’daki Tanzanya’nın Olduwya Vadisi’nde bulunduğu görüşündedirler. Burada bulunan taş aletler üç buçuk milyon yıl öncesine tarihlenmektedir.
Olduwya taş alet endüstrisinin Avrupa ve Asya’da birçok kültürle ilişkisi görülmektedir. Demek ki; kıtalar arasında, Paleolitik Çağ’dan itibaren, kültürler arası etkileşim başlanmıştır.
EPİPALEOLİTİK/MEZOLİTİK ÇAĞ (ARA TAŞ ÇAĞI):
Yaklaşık M.Ö.15000- 8000 arası zaman dilimidir. Epipaleolitik ve Mezolitik çağları birbirinden ayırmak oldukça güçtür. Bu yüzden uzmanların bazen bu kavramları birbirinin yerine de kullandığı görülür. Epipaleolitik, Son ya da Geç Paleolitik Çağı izleyen bir geçiş çağıdır. Kimi zaman Mezolitik (Arataş Çağ) ile iç içe geçmiştir. Bu dönemde Paleolitik Çağ özellikleri devam ederken, iklim koşullarının ılımanlaşmasıyla insan yaşayışı arasında paralel bir gelişim gözlenmektedir.
Mezolitik Çağ’da toplayıcılık ve avcılık sürdürülmüş fakat Paleolitik Çağ’da kullanılan kaba taş aletlerin yerini daha işçilikli küçük taş aletler almıştır. Henüz besin üretiminin olmadığı bu dönemde hayvan evcilleştirilmesi de görülmemektedir. Genellikle ilk evcilleştirilen hayvanın köpek olduğu ve bu dönemde evcilleştirildiği görüşü kabul edilmektedir. Mezolitik Çağ’ı Neolitik Çağ izlemektedir.
